Een gebouw dat we echt samen maakten, dat Heembouw ádemt, energiezuinig, circulair, duurzaam en flexibel is en barst van de verhalen door al die prachtige materialen die we hergebruikten. Een duurzaam en gezond kantoor realiseren begint niet alleen aan de tekentafel, maar ontstaat vanuit een ambitie. Vanuit de wens verspilling zoveel mogelijk te voorkomen, werd ons uitgangspunt om ons bij elke stap die we nemen af te vragen: Is het onderdeel écht nodig? Kan het onderdeel bij demontage of oogsten nogmaals in dezelfde vorm worden gebruikt? Kan het onderdeel op een andere manier worden hergebruikt (als nieuwe grondstof)?
Een gebouw dat we echt samen maakten, dat Heembouw ádemt, energiezuinig, circulair, duurzaam en flexibel is en barst van de verhalen door al die prachtige materialen die we hergebruikten. Een duurzaam en gezond kantoor realiseren begint niet alleen aan de tekentafel, maar ontstaat vanuit een ambitie. Vanuit de wens verspilling zoveel mogelijk te voorkomen, werd ons uitgangspunt om ons bij elke stap die we nemen af te vragen: Is het onderdeel écht nodig? Kan het onderdeel bij demontage of oogsten nogmaals in dezelfde vorm worden gebruikt? Kan het onderdeel op een andere manier worden hergebruikt (als nieuwe grondstof)?
Minder vierkante meters
Door tijdens het gebruik van ons oude kantoor met sensoren de bezettingsgraad te meten, wisten we dat we met 20% minder vloeroppervlakte prima uitkunnen.
Geen plafonds
Waarom heb je namelijk plafonds? Om leidingwerk weg te werken en voor de akoestiek. Zichtbaar leidingwerk vinden we in dit concept mooi en voor de akoestiek pasten we akoestisch spuitwerk toe dat is gemaakt van oude kranten.
Gebruik van geoogste materialen
De wanden die we toepasten tussen de vergaderzalen, zijn allemaal wanden uit een kantoor waar een nieuwe huurder in kwam en wij de wanden konden oogsten. De centrale trap is gemaakt van oud hout en de mooie lampen in ons werkcafé oude straatlantaarns zijn die op de Breestraat hingen in Leiden.
Bestaande materialen passen nooit 100%. Bij het ontwerp van ons kantoor in Berkel redeneerden we vanuit die beschikbare materialen en maakten op basis daarvan het ontwerp. Dat is compleet de omgekeerde volgorde van hoe je het ‘normaliter’ zou doen. Maar de milieu-impact is radicaal minder, het voelt goed en het staat ook nog eens fantastisch. Hoe we te werk gingen, zie je in dit filmpje: Ons “nieuwe” kantoor: wij houden niet van verspilling!
Maar, eerlijk is eerlijk, het toepassen van circulaire materialen en alles wat daarbij komt kijken, om de materialen te inventariseren, veilig te stellen, ontwerpen en verwerken kost nu nog tijd. Het is niet zo vanzelfsprekend als nieuwe materialen. Waar we tegen aan zijn gelopen en hoe we de uitdagingen het hoofd hebben geboden, lees je in dit blog van senior projectleider Daan Fredriks.
Benieuwd naar het eindresultaat? Loop zelf digitaal via de 360 graden video door ons gebouw.
Bestaande materialen passen nooit 100%. Bij het ontwerp van ons kantoor in Berkel redeneerden we vanuit die beschikbare materialen en maakten op basis daarvan het ontwerp. Dat is compleet de omgekeerde volgorde van hoe je het ‘normaliter’ zou doen. Maar de milieu-impact is radicaal minder, het voelt goed en het staat ook nog eens fantastisch. Hoe we te werk gingen, zie je in dit filmpje: Ons “nieuwe” kantoor: wij houden niet van verspilling!
Maar, eerlijk is eerlijk, het toepassen van circulaire materialen en alles wat daarbij komt kijken, om de materialen te inventariseren, veilig te stellen, ontwerpen en verwerken kost nu nog tijd. Het is niet zo vanzelfsprekend als nieuwe materialen. Waar we tegen aan zijn gelopen en hoe we de uitdagingen het hoofd hebben geboden, lees je in dit blog van senior projectleider Daan Fredriks.
Benieuwd naar het eindresultaat? Loop zelf digitaal via de 360 graden video door ons gebouw.
Senior projectleider Daan Fredriks, Heembouw Kantoren
Bij Heembouw benaderen we circulariteit als onderdeel van duurzaamheid, niet als vervanging. Circulair bouwen en renoveren is specifiek gericht op het sluiten van de kringloop van materiaalstromen. Dit kan door:
Bij het Circulair Paviljoen was niet veel over van het oorspronkelijke gebouw. Het dak bestond uit asbesthoudende platen en een deel van de gemetselde gevels stond op instorten of was al ingestort. Herbruikbare onderdelen waren eigenlijk alleen de vloer, de stalen spanten en een deel van de gemetselde gevels en de kozijnen. Ons startpunt: op basis van het ontwerp van DOOR architecten onderzoeken wat we demontabel konden maken. Daarnaast zijn we stap voor stap, per onderdeel van het gebouw, gaan kijken of we er een bestaand materiaal voor konden vinden.
Voor de huurunits die in de restanten van de oorspronkelijke loods werden gerealiseerd, kozen we voor Skellet-profielen. Een kruisvormige, stalen koker met terugliggende vlakken, waarin om de 25 mm gaatjes zijn geponst. Elk verbindingsstuk is ontwikkeld met dezelfde gaatjes en kan telkens aansluiten op dit raster, waardoor bouwen met Skellet heel eenvoudig is. En de units aan het einde van hun levensloop kunnen worden gedemonteerd en opnieuw ingezet. Dergelijke keuzes vragen vaak wel (kleine) aanpassingen in het ontwerp, maar dat is sowieso iets om rekening mee te houden bij circulaire renovaties. Doordat je aan het begin nog niet weet welke materialen allemaal beschikbaar komen, kan het ontwerp tussentijds nog wijzigen. Een interactief proces, waarbij wederzijds vertrouwen tussen alle betrokken partijen heel belangrijk is.
Skellet is als een soort meccano, waarmee je telkens weer iets nieuws kan bouwen.
Voor de huurunits die in de restanten van de oorspronkelijke loods werden gerealiseerd, kozen we voor Skellet-profielen. Een kruisvormige, stalen koker met terugliggende vlakken, waarin om de 25 mm gaatjes zijn geponst. Elk verbindingsstuk is ontwikkeld met dezelfde gaatjes en kan telkens aansluiten op dit raster, waardoor bouwen met Skellet heel eenvoudig is. En de units aan het einde van hun levensloop kunnen worden gedemonteerd en opnieuw ingezet. Dergelijke keuzes vragen vaak wel (kleine) aanpassingen in het ontwerp, maar dat is sowieso iets om rekening mee te houden bij circulaire renovaties. Doordat je aan het begin nog niet weet welke materialen allemaal beschikbaar komen, kan het ontwerp tussentijds nog wijzigen. Een interactief proces, waarbij wederzijds vertrouwen tussen alle betrokken partijen heel belangrijk is.
Skellet is als een soort meccano, waarmee je telkens weer iets nieuws kan bouwen.
Er zijn enorm veel producten die een tweede leven verdienen. We startten onze zoektocht bij een eigen renovatieproject, waar de architect al veel materialen vond die toegepast konden worden. Van hang- en sluitwerk, deuren, balken, plaatmateriaal, trappen, sandwichpanelen tot een stalen spant. Oogsten van materialen, niet simpelweg slopen, het loont de moeite, in alle opzichten. Bij een lokale handelaar stuitten we op een container vol authentieke ramen uit het Arsenaal in Leiden. De architect was er meteen van overtuigd dat dit samen met de hergebruikte balken de buitenwand kon worden van de loods. Er waren wel wat aanpassingen in het ontwerp nodig om dit mogelijk te maken, maar wat zijn we trots op hoe mooi deze ramenwand geworden is!
De authentieke ramen uit het Arsenaal in Leiden hebben hier een tweede leven.
De authentieke ramen uit het Arsenaal in Leiden hebben hier een tweede leven.
Er zijn enorm veel producten die een tweede leven verdienen. We startten onze zoektocht bij een eigen renovatieproject, waar de architect al veel materialen vond die toegepast konden worden. Van hang- en sluitwerk, deuren, balken, plaatmateriaal, trappen, sandwichpanelen tot een stalen spant. Oogsten van materialen, niet simpelweg slopen, het loont de moeite, in alle opzichten. Bij een lokale handelaar stuitten we op een container vol authentieke ramen uit het Arsenaal in Leiden. De architect was er meteen van overtuigd dat dit samen met de hergebruikte balken de buitenwand kon worden van de loods. Er waren wel wat aanpassingen in het ontwerp nodig om dit mogelijk te maken, maar wat zijn we trots op hoe mooi deze ramenwand geworden is!
Van oude producten kunnen nieuwe producten worden gemaakt. Een voorbeeld hiervan is het qualirack plaatmateriaal dat we bij het Circulair Paviljoen toepasten op een tussenwand. Dit is voor 100% gemaakt van herwonnen hout. Ook de nieuwe kozijnen zijn gemaakt van 100% herwonnen hout. Bestaande producten een nieuw leven geven, wij geloven erin. Het doet absoluut geen afbreuk aan de kwaliteit van het gebouw, sterker nog, het geeft een gebouw iets extra’s. Het wordt een gebouw met een verhaal. Een verhaal dat we graag vertellen, want door onze ervaringen te delen, worden we samen steeds beter in circulair bouwen en renoveren. Belangrijk, want gebruik maken van bestaande materialen zorgt voor minder afval en uiteindelijk een beter klimaat. Nieuwsgierig naar meer info? Je leest het in de blogs van Bianca: Circulair bouwen en renoveren lessen uit de praktijk en circulair bouwen en renoveren zo pakken we dat bij heembouw aan
Voor de groeiende vraag naar betaalbare, duurzame en complete woningen voor kleinere huishoudens, ontwikkelde Heembouw het Slimm concept. Een kwalitatief hoogwaardige, compacte maatwerk woning, geschikt voor 1-3 persoonshuishoudens. Slimm geeft antwoord op de behoefte aan binnenstedelijke verdichting, waarbij het wooncomfort voor de uiteindelijke bewoners centraal staat. Geen anonieme hoogbouw, maar volwaardige, tweelaags grondgebonden woningen met eigen voordeur en achtertuin.
Onder het motto “zien is geloven” is op het terrein achter ons kantoor in Roelofarendsveen een Slimm modelwoning in CLT gerealiseerd. Hier kunnen onze (potentiële) klanten zelf deze compact maatwerkwoning zien en ervaren. Deze woning wordt in een later stadium onderdeel van het woningbouwproject “Hof Noordeinde”.
Onder het motto “zien is geloven” is op het terrein achter ons kantoor in Roelofarendsveen een Slimm modelwoning in CLT gerealiseerd. Hier kunnen onze (potentiële) klanten zelf deze compact maatwerkwoning zien en ervaren. Deze woning wordt in een later stadium onderdeel van het woningbouwproject “Hof Noordeinde”.
Ons Slimm-concept is volledig uitgeëngineerd in staal, beton en constructief hout. In dit magazine belichten we vooral de houten Slimm. Hoe ziet dat eruit? De Slimm woning is volledig modulair. De casco’s zijn van hout. Voor de voor- en achtergevel maken we gebruik van HSB: Hout skelet bouw; voor de vloeren en woningscheidende wanden gebruiken we Cross Laminated Timber (CLT). CLT is opgebouwd uit drie of meer kruislings verlijmde vuren planken. Dat verhoogt de belastingcapaciteit en maakt de houten panelen stabiel en stijf. Het uitzetten, krimpen of vervormen van het hout is tot een minimum beperkt en beton of kalkzandsteen is niet meer nodig. Door het relatief lage gewicht van een woning in CLT ten opzichte van een betonnen woning kan het geheel geprefabriceerd worden in de fabriek en per etage naar de bouwplaats worden gebracht. Per woning zijn er dus maar twee ritten nodig. Eenmaal op de bouwplaats zijn er, afhankelijk van de ondergrond, minder of soms helemaal geen heipalen nodig. Dit alles leidt tot een vermindering van bouwtijd, overlast voor de omgeving en de hoeveelheid stikstof.
Ons Slimm-concept is volledig uitgeëngineerd in staal, beton en constructief hout. In dit magazine belichten we vooral de houten Slimm. Hoe ziet dat eruit? De Slimm woning is volledig modulair. De casco’s zijn van hout. Voor de voor- en achtergevel maken we gebruik van HSB: Hout skelet bouw; voor de vloeren en woningscheidende wanden gebruiken we Cross Laminated Timber (CLT). CLT is opgebouwd uit drie of meer kruislings verlijmde vuren planken. Dat verhoogt de belastingcapaciteit en maakt de houten panelen stabiel en stijf. Het uitzetten, krimpen of vervormen van het hout is tot een minimum beperkt en beton of kalkzandsteen is niet meer nodig. Door het relatief lage gewicht van een woning in CLT ten opzichte van een betonnen woning kan het geheel geprefabriceerd worden in de fabriek en per etage naar de bouwplaats worden gebracht. Per woning zijn er dus maar twee ritten nodig. Eenmaal op de bouwplaats zijn er, afhankelijk van de ondergrond, minder of soms helemaal geen heipalen nodig. Dit alles leidt tot een vermindering van bouwtijd, overlast voor de omgeving en de hoeveelheid stikstof.
De Slimm is niet alleen zeer geschikt voor de corporatiesector, maar daarnaast ook als beleggingsproduct of als starters woning voor de kopersmarkt. De Slimm woning voldoet aan het bouwbesluit, woonkeur, de BENG en de MPG. Door de smalle beukmaat en slimme plattegrondindeling maken we efficiënt gebruik van vierkante meters. Wat nadrukkelijk niet betekent dat elke Slimm er hetzelfde uitziet. Voor elke locatie wordt het exterieur specifiek vormgegeven door Heembouw Architecten.
De Slimm is niet alleen zeer geschikt voor de corporatiesector, maar daarnaast ook als beleggingsproduct of als starters woning voor de kopersmarkt. De Slimm woning voldoet aan het bouwbesluit, woonkeur, de BENG en de MPG. Door de smalle beukmaat en slimme plattegrondindeling maken we efficiënt gebruik van vierkante meters. Wat nadrukkelijk niet betekent dat elke Slimm er hetzelfde uitziet. Voor elke locatie wordt het exterieur specifiek vormgegeven door Heembouw Architecten.
Mirato kwam met een top idee. Een gietvloer waarbij er een uitneembare (plak)laag wordt toegepast, die volledig hergebruikt kan worden. Het WTC Schiphol is een klant waar we al heel wat jaren mee samenwerken, en toen we deze innovatie voorstelde, kregen we twee ruimtes om het product uit te testen. Hierbij hebben we de ene ruimte gebruikt om de gietvloer na korte periode eruit te halen. In de andere ruimte, die wij als keet gebruiken, ligt de gietvloer nog steeds. Op deze manier kunnen wij zelf het gebruik in de praktijk testen. We hebben ervaren dat dit product niet alleen super goed is voor het milieu, maar ook nog eens geen enkel nadeel kent! De prijs en kwaliteit blijven gelijk en in de uitvoering bespaar je een dag!
Het product is nog in ontwikkeling, we willen graag alle componenten kunnen hergebruiken. Hierbij is ons doel dat de circulaire gietvloer een gecertificeerd product wordt waar wij standaard gebruik van kunnen maken. Wordt vervolgd dus. Kijkerstip: Samen met Mirato en WTC Schiphol is een filmpje gemaakt, waarin we het hele proces toelichten en laten zien. Zeker de moeite waard om te kijken. Klik op de play button hiernaast om het filmpje te zien.
Circulair beton wordt gewonnen uit reeds bestaand beton. In lijn met onze duurzaamheidsvisie: “Wij zijn ons bewust van de impact die ons handelen op de planeet én zijn oprecht gedreven om het beter te doen”, kijken we op al onze projecten wat er mogelijk is om die impact op het milieu te verminderen. Daarom kijken we bij onze projecten altijd of de fundering en vloeren gestort kunnen worden met circulair beton. Zo is bij de nieuwbouw van het nieuwe hoofdkantoor voor NVM ook circulair beton van New Horizon en de Rutte Groep voor de fundering gebruikt. En bij het nieuwe DC voor voordeelsupermarkt Vomar werkten we samen met strategisch partner Van Berlo aan de ontwikkeling van bedrijfsvloeren van circulair beton. Langzaam maar zeker schuiven we op naar circulair beton als nieuwe standaard.
Deze ladder hebben wij onder handen genomen en vertaald naar een Heembouw circulaire ladder, waarin duidelijk wordt hoe we bij Heembouw Wonen naar deze ladder kunnen kijken, en welke onderdelen voor ons in de bouw en het ontwerp relevant zijn om mee te nemen in onze projecten. De ladder is opgedeeld op de verschillende onderdelen waar we bij Heembouw mee bezig zijn. Ontwerpende bouwer, de bovenkant van de ladder gaat vooral over het slim ontwerpen van onze projecten. Maar ook hoe we onze partners kunnen motiveren om bijvoorbeeld verpakkingsmateriaal te verminderen. Verbouwen renoveren en transformeren, is het midden van de ladder, waarin we vooral bezig zijn de huidige onderdelen of gebouwen in levensduur verlengen en opknappen. Bij Sloop en afval, de onderkant van de ladder, gaat het vooral over het afval wat bijvoorbeeld op de bouw, of bij de sloop van gebouwen wordt gecreëerd, en hoe we hiermee omgaan. Zo zijn we op onze bouwplaatsen bezig met goede scheiding van afval. De 10R ladder is een strategie waarin je wordt herinnerd om circulair te denken in alle fases van de bouw, van ontwerp tot einde levensduur van een gebouw.
